بررسی عوامل و موانع انسانی بهره وری از دیدگاه مدیران سازمان های مشمول قانون تأمین اجتماعی"

مهمترین هدف هر سازمان، دستیابی به بالاترین سطح بهره وری ممکن یا بهره وری بهینه است. عوامل مؤثر بر بهره وری، عبارت از: سرمایه، ابزار و وسائل، روشهای انجام دادن کار، ساختمان و نیروی انسانی است. در بین این عواملی، منابع انسانی مهمترین نقش را در افزایش یا کاهش بهره وری سازمان ایفا می کند. و سهم مدیران نیز، بیش از عوامل انسانی دیگر است. مدیران براساس باورها و دیدگاه های خود عمل می کنند. بنابراین، اگر بخواهیم رفتار مدیران را در زمینه ی خاصی پیش بینی یا نظریه و مدلی را از نظر مرتبط بودن آن یا تجارب مدیران ارزیابی کنیم لازم است نگرش مدیران را در آن زمینه ی خاص بشناسیم. پژوهش حاضر، به بررسی نگرش مدیران سازمان های مشمول قانون تأمین اجتماعی در زمینه عوامل و موانع بهره وری در سازمانها میپردازد. این پژوهشی در تابستان سال ۱۳۷۸ انجام گرفته است، محدوده ی تحقیق، سازمانهای واقع در شهر تهران بوده و مدیران در سه سطح پایه، میانی و عالی، مورد بررسی قرار گرفته اند. در این بررسی، یک سؤال اصلی و چندین سؤال فرعی مطرح شده است. سؤال اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: آیا نگرش مدیران مورد مطالعه در زمینه ی عوامل و موانع بهرهوری سازمانها در جهت تأیید عوامل و موانع معرفی شده در نظریه ی چند عاملی بهره وری و مدل مرتبط با آن، یعنی مناباماس میباشد یا خیر؟ ضمناً در رابطه با این پژوهش ۳۱ سؤال فرعی دیگر نیز مطرح شده است که برای رعایت اختصار، در این مقاله تنها چند سؤال فرعی ارائه می شود. «آیا مدیران مهمترین هدف هر سازمان را دستیابی به بهره وری بهینه میدانند؟» آیا مدیران مهمترین عامل درون سازمانی برای دستیابی به بهره وری بهینه را مدیریت و رهبری اثربخش میدانند؟ «آیا مدیران نقش بهبود شبکه های ارتباطی در سازمان را در بهره وری بهینه، مؤثر میدانند؟»،.... این پژوهش نوعی پیمایش توصیفی - تحلیلی است و به منظور اجرای آن نیز ۱۵۰ سازمان (از کل ۳۴۵۰ سازمان) به عنوان جامعه ی نمونه انتخاب شده اند، که حدوداً 2/4 درصد از کل جامعه را تشکیل می دهند. روش نمونه گیری به صورت نظام مند (سیستماتیک) تعیین شده است. نتایج حاصل از این پژوهشی حاکی از ان است که مدیران سازمان های مورد مطالعه در سطوح مختلف ، جملگی عوامل و موانع معرفی شده در ادبیات پژوهشی، به ویژه عوامل و موانع معرفی شده در مدل نظام مند انتخاب و به کارگیری اثربخشی منابع انسانی در سازمان (مناباماس) را به عنوان عوامل مؤثر بر بهره وری و موانع آن، مورد تأئید قرار داده اند. عوامل مورد تأکید در مناباماس، عبارتند از؛ (۱) عامل محور، (۲) عوامل درون سازمانی اصلی و مؤثر بر بهره وری، (۳) عوامل درون سازمانی مکمل و